فهرست مطالب
چرا ماشین در هوای سرد روشن نمیشود؟
علت روشن نشدن ماشین در هوای سرد (کاربراتوری و انژکتوری)
علت روشن نشدن ماشین کاربراتوری در هوای سرد
علت روشن نشدن خودروهای انژکتوری در هوای سرد
راهکارهای روشن کردن ماشین در هوای سرد
نتیجه گیری
سوالات متداول
اگر دقت کرده باشید، رفتار خودرو در فصول مختلف سال تغییر میکند. به عنوان مثال در مناطق معتدل، معمولا سهماه فصل تابستان زمانی است که اکثر مالکان بیشتر با مشکلاتی نظیر جوش آوردن خودرو یا خرابیهای مربوط به سیستم کولر خودرو دست و پنجه نرم میکنند.
در مقابل، سهماه زمستان معمولا هنگام بروز مشکلاتی نظیر ضعف در عملکرد بخاری و بخصوص سخت روشن شدن یا روشن نشدن ماشین در هوای سرد است. اما چرا تقریبا همه خودروها در فصل سرد سال کمی سختتر روشن شده یا اصلا روشن نمیشوند؟ در ادامه این مطلب همراه مجله خودرو۴۵، راهکار امن فروش خودرو کارکرده باشید تا تمام دلایل و راهکارها را با هم بررسی کنیم.
چرا ماشین در هوای سرد روشن نمیشود؟
با وجود شباهت بسیار زیاد میان مجموعه فنی پیشرانه خودروهای قدیمی و خودروهای جدید، تمایزهای مکانیکی و مهندسی بسیار زیادی در میان این دو گروه از پیشرانهها وجود دارد که موجب میشود هر یک از آنها دلایل منحصر به خود برای روشن نشدن یا سخت روشن شدن در فصل سرد سال را رقم بزنند.
پیشرانههای قدیمی با سیستم سوخترسانی کاربراتوری و مجموعه الکتریکی آنالوگ، در عین سادگی، با دشواریهای مخصوص به خود در فصل سرما مواجه هستند. در مقابل، خودروهای مدرن انژکتوری اگرچه به مراتب سادهتر روشن شده و معمولا دچار اختلال عملکرد در فصل سرما نمیشوند، اما از عواقب برودت و سرماشی شدید در امان نیستند.
پس با توجه به اهمیت بسیار زیاد و نقش پررنگ سیستم سوخترسانی خودرو در سخت روشن شدن یا روشن نشدن خودرو در هوای سرد، باید خودروها را بر اساس نوع سیستم سوخترسانی دستهبندی کرد. اما ابتدا بیایید تا مشکلات رایج میان این دو گروه خودروها در فصل سرما را بررسی کنیم.
علت روشن نشدن ماشین در هوای سرد (کاربراتوری و انژکتوری)
گروه بخصوصی از ایرادهای فنی نقش مستقیم و موثر در سخت روشن شدن یا روشن نشدن خودرو در هوای سرد دارند. این گروه از ایرادها یا هیچ ارتباطی به سیستم سوخترسانی ندارند یا تاثیر آنها در عملکرد سیستم سوخترسانی ناچیز و قابل چشم پوشی است.
ضعف باتری
با کاهش دما، فعل و انفعالات شیمیایی داخل باتری خودرو به شکل خیرهکنندهای کاهش مییابد. به این ترتیب که در دمای صفر درجه سانتیگراد، یک باتری سالم با افت ۲۰ درصدی در عملکرد شیمیایی، تنها ۸۰ درصد ظرفیت جریاندهی خود را به همراه خواهد داشت. اگر دما تا مرز بین منفی ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد کاهش یابد، عملا ۵۰ درصد توان جریاندهی باتری از بین میرود. ضعف باتری بدون تردید یکی از مهمترین عوامل استارت نخوردن ماشین ، سخت روشن شدن یا روشن نشدن ماشین در زمستان است.
کیفیت بد بنزین
وجود رطوبت و ناخاصلی در بنزین میتواند به یخزدگی پمپ بنزین، فیلتر، لولههای فلزی حامل سوخت و حتی قفل کردن اجزا و قطعات سیستم سوخترسانی (ژیگلور یا سوزن بنزین) منجر شود و پیشرانه را با کمبود یا نبود سوخت مواجه کند.
ویسکوزیته روغن
با سرد شدن هوا، روغن موتور غلظت بیشتری مییابد و سفتتر میشود. این مهم به معنای تلاش بیشتر پمپ روغن برای مکش و انتقال روغن به سمت اجزای دورانی پیشرانه است. یک پمپ روغن رایج در خودروها در دور ۵۰۰۰ توانی در حدود ۵ اسب بخار از موتور را صرف مکش و ارسال روغن پرفشار میکند . زمانی که روغن بر اثر سرما سفتتر میشود، پمپ روغن تا بیش از دو برابر توان بیشتر را برای تامین روغن پرفشار طلب خواهد کرد. این مهم به معنای گردش سختتر میلنگ و احمال فشار مضاعف بر استارت و باتری خودرو است.
ضعف سیستم جرقه
برای احتراق بنزینی که در فصول سرد سال به سختی بخار میشود، نیاز به جرقههای بسیار پرقدرت و سالم است. اگر کویل خودرو بر اثر کارکرد طولانی ضعیف شده باشد، ضعف در جرقههای ارسالی سر شمعها خود را با وضوح بیشتری به نمایش گذاشته و روشن نشدن یا سخت روشن شدن پیشرانه را باعث میشود.
عدم دستیابی به دمای احتراق
موتور خودروها دارای یک دمای درونی مناسب معروف به Operating Tempreture یا دمای ایدئال کاری یا دمای احتراق هستند. منظور از دمای ایدئال کاری نه دمای رادیاتور، بلکه دمای هسته درونی سیلندر و قطعات دورانی شامل پیستون، سوپاپها، سرسیلندر و یاتاقانها است. در فصول سرد سال، مدت زمان بیشتری نیاز است تا پیشرانه به دمای ایدئال درونی دست یابد. اگر مدت زمان رانندگی در فصل زمستان کمتر از ۱۵ دقیقه باشد، قطعات بیانشده به دمای ایدئال نمیرسد و پسماندهای کربنی درون سیلندر تجمع میکند و موجب نقص در عملکرد شمعها (دوده گرفتن شمع) و دشواری در روشن شدن خودرو در هوای سرد میشود.
عمل نکردن ساسات
ساسات یا چوک (Choke) مداری از سیستم سوخترسانی است که بر حسب نوع سیستم، میتواند مکانیکی یا الکترومکانیکی (مکانیکی با کنترل کامپیوتری) باشد. این سیستم با درک صحیح دمای محیطی موجب افزایش غلظت سوخت ورودی به پیشرانه و گرمتر کارکردن موتور میشود . اگر این سیستم بنا به هر دلیلی به درستی کار نکند، پیشرانه به سختی روشن شده یا در ابتدای روشن شدن، تمایل بسیار زیادی به خاموش شدن خواهد داشت.
اتصالات نامناسب یا ضعف دینام
در فصول سرد سال، استارت خودرو برای چرخاندن میلنگ جریان به مراتب بیشتری طلب میکند. اگر اتصالات برقی از سر باتری تا استارت خودرو رسوب کرده باشد، جریان مورد نیاز به استارت نمیرسد و خودرو به اصطلاح سنگین استارت میخورد. همچنین اگر از تعداد شش دیود (یکسوکننده جریان الکتریکی) در دینامهای سهفاز موجود در خودروها، حتی یکی از آنها سوخته باشد، باتری بهصورت پیوسته میزان ولتاژ کمتری (مثلا ۱۳.۵ ولت بهجای ۱۵ ولت) دریافت میکند و به درستی شارژ نمیشود. در نتیجه توان کافی برای ارائه جریان مورد نیاز باتری را نخواهد داشت.
علت روشن نشدن ماشین کاربراتوری در هوای سرد
خودروهای مجهز به سیستم پاشش سوخت کاربراتور، بر اساس اصول و قواعد انحصاری عمل میکنند که مهمترین اصل آن تبخیر بنزین پیش از ورود به سیلندر است . در نتیجه خودروهای مجهز به کاربراتور حساسیت بسیار بیشتری نسبت به تغییرات دمایی دارند.
تبخیر نشدن بنزین
سیستم کاربراتور از دیدگاه عملکرد و در مقایسه با سیستم پاشش سوخت انژکتور، بنزین را همانند شلنگ آب حیاط روانه محفظه اینتیک (مدار ورودی هوا) میکند. از آن جایی که در فصل زمستان بنزینی تمایل بسیار کمتری به تبخیر شدن دارد، پیشرانه به هنگام استارت عملا هیچ سوختی برای احتراق دریافت نمیکند . در نتیجه روشن شدن خودروهای کاربراتوری در فصل زمستان مستلزم پدال زدنهای بیشتر و استارت زدنها متمادی است تا حجم سوخت ورودی به محفظه اینتیک، سرانجام به درون سیلندرها جاری شود.
برهم خوردن تنظیم مدار سوخت رسانی
سیستم سوخترسانی کاربراتور بهصورت ذاتی حساسیت بهمراتب بیشتری نسبت به تغییرات جغرافیایی و جوی (تغییرات در ارتفاع و دما) دارد. ازاینرو در صورت سرد شدن شدید هوا، پیشرانه نیازمند اندک بنزین بیشتری خواهد بود که تنها در صورت تنظیم دقیق حجم سوخت انتقالی محقق خواهد شد.
علت روشن نشدن خودروهای انژکتوری در هوای سرد
خودروهای انژکتوری به لطف استفاده از سیستم پاشش سوخت بسیار دقیقتر و باعملکرد کامپیوتری بسیار باکیفیت، معمولا کمتر دچار خلل کاری در فصول سرد سال خواهد شد، اما هیچ وقت به صورت کامل از تاثیر سرما مستثنا نخواهد بود.
خرابی سنسور دما
خودروهای انژکتوری با کنترل کامپیوتری از سوی ECU، به کمک دهها سنسور مختلف عملکرد پیشرانه را در شرایط جوی متنوع تضمین میکنند. یکی از این سنسورها، سنسور دمای هوای ورودی به محفظه اینتیک است. این سنسور با درک دمای هوای ورودی و ارسال آن به کامپیوتر خودرو، کمک میکند تا حجم بنزین مورد نیاز پیشرانه برای راحتتر روشن شدن ماشین در هوای سرد در اختیار سیلندرها قرار بگیرد . خرابی این سنسور موجب دریافت اطلاعات نادرست و ارسال حجم بنزین نامناسب به موتور شده که سخت روشن شدن پیشرانه را در پی خواهد داشت.
نشت بنزین از سوزن انژکتور
یکی از خرابیهای رایج در سوزن انژکتور خودروهای مدرن، عدم توانایی در بسته شدن مکانیزم و بروز نشتی جزئی بنزین به درون محفظه سیلندر است. این مشکل اگر جزئی باشد در فصل تابستان متوجه آن نخواهید شد. اما در فصل زمستان که بنزین تمایل کمتری به تبخیر شدن دارد، بنزین رفتهرفته در داخل سیلندر جمع شده و موجب خفه شدن موتور در استارت اولیه میشود . در نتیجه برای تخلیه حجم بنزین مضاعف درون سیلندرها، نیاز به استارتهای مکرر است.
خرابی سنسور MAP
در فصل سرد سال، چگالی هوای پیرامون به شکل محسوس افزایش مییابد. این تغییر در چگالی هوای ورودی به پیشرانه از سوی سنسور مپ (MAP) یا سنسور فشار مطلق اینتیک اندازهگیری میشود. از آ ن جایی که سنسور مپ یکی از سنسورهای مهم در تعیین میزان سوخت ورودی به پیشرانه است، خرابی آن موجب دشواری در روشن شدن خودرو در فصل سرد سال میشود.
راهکارهای روشن کردن ماشین در هوای سرد
بیشتر مالکان، اطلاعات درست و دقیقی از نحوه عملکرد سیستمهای فنی خودرو ندارند. اما تنها با در نظر داشتن چند نکته، خرید بک لینک ارزان میتوانید از بروز ایرادهای ناشی از فصل سرما و روشن نشدن ماشین در هوای سرد جلوگیری کنید.
ارزیابی عملکرد دینام
تنها با یک اهمتر (مولتیمتر) میتوانید صحت کاری دینام را بررسی کنید. به این ترتیب که باید مولتیمتر را در حالت اندازهگیری ولتاژ (مشخص شده با نماد -V/به معنای ولتاژ مستقیم)، پس از روشن شدن خودرو از خاموش بودن تمامی تجهیزات برقی خودرو (شامل چراغها، بخاری، سیستم صوتی، فن رادیاتور و …) اطمینان حاصل کنید. سپس قطب مثب را از باتری جدا و آن را به قطب مثبت مولتی متر و قطب منفی مولتی متر را به بدنه خودرو متصل کنید. به عبارت دیگر، باتری را از مدار خارج کرده و مولتی متر را در مدار الکتریکی قرار دهید.
در صورت سلامت دینام، خروجی ولتاژ در این حالت باید چیزی بین ۱۴ تا ۱۵ ولت باشد. در صورت ارائه خروجی کمتر از ۱۳ ولت، به احتمال بسیار زیاد دینام خودرو با سوختگی در دیودها یا خرابی ذغالهای کوموتاتور مواجه شده است.
همچنین لازم به تاکید است که خشک شدن، ترک خوردن، سوختن یا روغنی و لیز بودن تسمه دینام میتواند یکی از مهمترین دلایل اختلال در عملکرد دینام باشد. در نتیجه به سلامت تسمه دینام نیز توجه کنید.
ارزیابی سلامت باتری
بلافاصله پس از خاموش کردن خودرو، قطب مثبت را از روی باتری جدا کنید. مولتیمتر را در وضعیت -V (اندازهگیری ولتاژ مستقیم) قرار داده و قطب مثبت آن را به مثبت باتری و قطب منفی آن را مستقیما بر روی قطب منفی باتری قرار دهید. به عبارت دیگر، مجموعه برقی خودرو را از مدار خارج کرده و مولتیمتر را در مدار باتری قرار دهید. در صورت سالم بودن باتری، خروجی ولتاژ بلافاصله پس از خاموش شدن خودرو باید فراتر از ولتاز استاندارد باتری (فراتر از ۱۲ ولت) و چیزی در حدود ۱۲.۵ ولت به بالا باشد. اگر ولتاژ خروجی باتری در این حالت کمتر از ۱۱.۵ ولت باشد، باتری در حال نشان دادن فرسودگی و طول عمر خود است و بهتر آن است که تعویض شود.
تمیز نگه داشتن اتصالات
پیش از ورود به فصل سرما بهتر است تمامی اتصالات اصلی خودرو شامل قطب مثبت سر باتری، قطب منفی سر باتری، اتصال مثبت استارت و اتصال تحریک اتومات استارت از مغزی سوئیچ را از هرگونه رسوب پاک کرده و استحکام ان را بررسی کنید.
تزریق دستی بنزین
برای راحتتر روشن شدن خودرو کاربراتوری در هوای سرد، میتوانید پیش از استارت اولیه اندکی بنزین را مستقیما به درون دریچه ورودی هوای کاربراتور بریزید. مقدار ۱۰ تا ۲۰ سیسی بنزین برای استارت راحتتر خودرو کاربراتوری در فصل زمستان معجزه میکند. اما پیش از استارت بهتر است حدود ۳۰ ثانیه صبر کنید تا بنزین اندکی تبخیر شده و در لحظه استارت، راحتتر به درون محفظه سیلندر مکیده شود.
بازی نکردن با پدال گاز
پس از روشن شدن پیشرانه مجهز به کاربراتور، از بازی کردن با پدال گاز و فشردن متعدد آن خودداری کنید. فشردن مکرر پدال گاز موجب تزریق حجم قابل توجهی بنزین از پمپ شتاب به درون محفظه اینتیک شده و از آنجایی که موتور هنوز گرم نشده است، توانایی سوزاندن این حجم بنزین را نداشته و پیشرانه را با خفگی یا احتراق ناقص مواجه میکند . این مهم باعث تجمع کربن در سیلندر و دوده گرفتن شمع شده و خاموشی پیشرانه یا دشواری بیشتر در استارتهای بعدی را به همراه خواهد داشت.
نظافت شمعها
در خودروهای کاربراتوری، سرویس و نظافت منظم شمعها در بازه زمانی هر دو تا سه ماه یک بار، امری کاملا طبیعی و بدیهی است . این مهم تجمع طبیعی کربنها بر سر شمع و سیلندر را کاهش داده و موجب روشن شدن سادهتر پیشرانه در فصل سرد سال میشود.
حصول اطمینان از عملکرد مکانیزم ساسات
در پیشرانههای کاربراتوری، ساسات معمولا بهصورت دستی، ترموکوپلی یا الکترومکانیکی فعال میشود. ساسات کردن در پیشرانههای مجهز به دریچه گاز مکانیکی (دریچه گاز سیمی) بر عهده استپر موتور است. اما در موتورهای مجهز به دریچه گاز برقی، این کار مستقیما از سوی دریچه گاز انجام میگیرد. سیستم ساسات خودرو از هر نوعی که باشد باید به درستی تنظیم شده، تمیز و سالم باشد. درغیر این صورت، دشواری در روشن شدن خودرو در هوای سرد موضوعی کاملا طبیعی و بدیهی خواهد بود.
بررسی صحت عملکرد و سلامت سنسورها
سنسورهای موجود در خودروهای انژکتوری مدرن دارای خروجی ولتاژی یا مقاومتی هستند. تست کردن این سنسورها از سوی مالک با توجه به تمایزهای بسیار زیاد میان اعداد و ارقام خروجی آنها کاری دشوار، تخصصی و بعضا ناممکن است. برای تست این سنسورها بهتر است به مکانیک خبره برای بررسی کدهای خطای ثبتشده در ECU مراجعه کنید.
انتخاب روغن موتور مناسب
در دفترچه راهنمای خودروها معمولا تنها به یک گرید از ویسکوزیته روغن موتور اشاره میشود. اما باید بدانید که استفاده از روغن رقیقتر برای فصول سرد سال یا خودروهایی که در مناطق سردسیر استفاده میشوند، موضوعی کاملا رایج و پسندیده است. بیشتر خودروسازان تراز اول جهان بهصورت مستقیم به این موضوع اشاره کرده و ذکر میکنند که در صورت رانندگی در آب و هوای بسیار سرد، بهتر است که از روغن موتور با یک گرید ویسکوزیته رقیقتر استفاده شود. بهعنوان مثال برای خودرویی که روغن موتور استاندارد آن 40-10W است، میتوانید تنها در فصل سرد سال، از گرید 30-5W استفاده کنید. توجه داشته باشید که تغییر گرید ویسکوزیته روغن تنها محدود به شهرهایی است که اختلاف دمای آن در فصل زمستان با سایر فصلها قابل توجه و چشمگیر باشد.
دمای کاری پیشرانه
پس از استارت اولیه با خودرو، به آرامی حرکت کنید. از شتابگیری ناگهانی خودداری کرده و با پدال گاز (مخصوصا در خودروهای کاربراتوری) بازی نکنید. بهتر از بین ۳ تا ۵ کیلومتر اول رانندگی را سرگاز و با دور موتور کنترلشده حرکت کنید تا پیشرانه به آرامی به دمای احتراق برسد.
نتیجه گیری
هر نوع از پیشرانهها، چه قدیمی و چه جدید، چه کاربراتوری و چه انژکتوری، ممکن است در برودت بسیار شدید فصل زمستان مناطق سردسیر، با دشواری در روشن شدن یا روشن نشدن مواجه شوند. ازاینرو بهتر است تا پیش از ورود به فصل سرد سال، از سلامت قطعات حیاتی نظیر باتری، دینام، استحکام اتصالات اصلی سیستم برق خودرو، سلامت سنسورها، انتخاب روغن موتور مناسب، سلامت مکانیزم ساسات، کیفیت بنزین مورد استفاده و تسمه دینام خود اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول
آیا پیشرانههای انژکتوری هم در فصل سرد سال با اختلال در روشن شدن مواجه میشوند؟
پاسخ مثبت است. بسیاری از دلایل دشواری در روشن شدن خودرو در فصل سرد سال یا روشن نشدن ماشین در هوای سرد، نظیر افت فعالیت شیمیایی یا خرابی باتری، یخ زدن بنزین، سفت شدن روغن، رسوب گرفتن اتصالات الکتریکی و ضعف در سیستم جرقه خودرو از ایرادات کاملا مشترک در میان انواع پیشرانهها است و الزاما ارتباطی به نوع سیستم سوخترسانی خودرو ندارد.
تاثیر سیستمهایی نظیر پرخوران (توربوشارژر یا سوپرشارژر) یا سیستم پاشش سوخت تزریق مستقیم بر شیوه روشن شدن خودرو در فصل سرد سال چیست؟
سیستمهای پرخوران معمولا هیچ تاثیر محسوسی بر لحظه استارت خوردن پیشرانه ندارند. همچنین خودروهای دارای سیستم پاشش سوخت تزریق مستقیم یا GDI، معمولا بهتر و راحتتر از انواع MPI و مخصوصا TBI روشن میشوند.
روشن نشدن یا سخت روشن شدن خودرو هیبرید در فصل سرد سال طبیعی است؟
خیر. خودروهای هیبرید، به دلیل در اختیار داشتن پک باتری به مراتب بزرگتر از باتری استاندارد و همچنین نحوه عملکرد کمککننده سیستم الکتریکی، معمولا بسیار راحتتر و قدرتمندتر از خودروهای بنزینی روشن شده و در فصل سرد سال با هیچ مشکلی که ریشه در سرمای هوا داشته باشد، مواجه نیستند.
نویسنده: شهاب انیسی
آخرین دیدگاهها